Eksistensielle problem på hytta

 Det gjekk mot slutten av ferien. Hadde endeleg kome meg til hytta, den som ligg inst i den inste Trautskogen. Ei lita, gammal tømmerhytte med det mest nødvendige. Det har alltid undra meg korleis opplafting av nokre tømmerstokkar skal bety så mykje, mellom ute og inne, kulde og varme, vått og tørt. Og korleis ho likevel lokkar deg ut til det som er ute.

Eg vakna om morgonen til lyden av nokre sauebjeller i det fjerne og vind i trekronene. Ingen annan, menneskeskapt lyd kunne høyrast. I Trautskogen er det naturleg nok mykje skog på alle kantar. Folk er det ikkje så mange av, men det finst teikn etter dei. Eit og anna vekkgøymd småbruk. Litt hytter. Ein grusveg. Sauer og nokre kviger beitar fritt om sommaren. Elles er det fint lite som minner om sivilisasjon. Det er mogleg det er ei romantisk førestelling, men det kjennest godt å ikkje høyre folk, sånn av og til.

Sola varma slik ho kan gjere i Trautskogen i august. Eg la meg på benken ute på verandaen. La meg til under skuggen av ei stor furu. Eg likar meg i skuggen. Eg låg på benken og såg opp. Denne furua hadde fått vekse fritt utan for mykje trengsel. Dermed greidde ho å halde på dei fleste greinene. Og ga god skugge.

Hm. Det var kanskje litt kjøleg. Og litt hardt. Eg gjekk inn og fann eit saueskinn, eit teppe og ei pute. Eg høyrde sauebjeller i det fjerne og la meg på saueskinnet. Det kom truleg frå nokre artsfrender i New Zealand. Og hadde til slutt funne vegen heilt til Trautskogen.

Eg låg på saueskinnet, høyrde sauebjeller, såg opp på furua og drakk litt kaffe.

Den kaffen var blitt kald. Eg reiste meg opp, kasta skvetten borti ein busk og skjenka i ny. La meg tilbake, høyrde, såg, drakk kaffe.

Jordkloden snurra som vanleg rundt. Slik at sola etter ei tid skein rett på meg, utan at furua ga skugge. Det blei veldig varmt. Eg tok vekk teppet. Nei, framleis for varmt. Eg reiste meg opp og flytta benken. La meg ned igjen. Men jordkloden haldt berre fram med å snurre. Og snart var det like mykje sol igjen. Eg reiste meg på nytt og flytta puta og meg sjølv over på andre sida av benken, slik at eg nå såg opp i ei bjørk. Fin den òg. Sola varma beina, medan overkroppen låg kjøleg og nøgd i skuggen. Frå furua.

Men jordkloden snurra vidare. Og så var sola der igjen. Og denne gongen var det ikkje meir skugge å oppdrive på verandaen.

Ja, slik haldt eg nå på med mine eksistensielle hytteproblem. Det var ein av mine siste feriedagar. Kanskje det er på tide å jobbe igjen.

Lyst til å lese meir? Les gjerne òg:

Innerst i skogen,

Om køyretyet som blei brukt på denne turen,

Ein eldre reisetekst om hytta,

endå ein eldre reisetekst, ein sykkeltur langs same leia...

Oslo by ein morgon i august

 Framleis i feriemodus kom eit ærend om å dra til Oslo, denne forunderlege by, ein tidleg morgon i august. Då ærendet var gjort unna, kom valet: Dra rett heim igjen, eller bli litt til i byen?

Eg tok bussen frå Sagene tilbake mot Jernbanetorget. Dei andre busspassasjerane var stille og såg alvorleg ned i mobiltelefonar eller lytta med glasaktige auge til noko i øyreproppane sine. Denne fjerne, reserverte og rolege stemninga som ein finn i bussar i Oslo. Den passa meg fint. Eg såg ut på skiftande bygningar og folk. Ein hage segla forbi. Det var sikkert ting å sjå i denne bydelen viss eg stoppa litt. Men kroppen blei inntil vidare sitjande i bussen.

Eg vandra langs Jernbanetorget, bort frå Oslo S. Gjekk innom ein kiosk og kjøpte ein kaffe, satte meg på ein benk i skuggen av nokre eiketre. Byrja å skrive på ein tekst. Det lukta katteskit eller noko under benken. Gamle murbygningar. Raude og gule. Det var framleis ganske tidleg på dagen, sånn feriemessig. Pulsen i byen var roleg og litt avventande. Det hadde kome eit litt kjøleg drag i lufta. Eit lite varsel om haust. Men bortanfor eiketrea byrja sola å steike mot asfalten. Skugge og kjøleg luft passa meg best. Nokre blå trikkar dunka dovent forbi. Ein flokk med ungdomar trilla koffertane sine bortover fortauet. Ei dame i gul refleksvest leia dei framover. Kvinner i ulike aldrar sykla forbi i flagrande kjolar. Brått stod det fire bein frå ein diger hest rett framfor benken min. Eg myste opp. Ei politikvinne oppå hesten kikka ned på meg. Ho ville sikkert sjekke litt kven eg var for ein. «Hei», sa eg. Ho smilte venleg og lot hesten skritte vidare på harde brusteinar. Ein mann satte seg ved benken min. «Hei», sa han. «Hei», svarte eg. Så sa me ikkje meir. Sat på kvar vår kant av benken. Han såg i telefonen. Det same gjorde eg, medan eg skreiv vidare på teksten min.

Eg kunne ha stoppa der. Men ei historie tar eigentleg aldri slutt. Og eg må vedgå at det var fleire lag i denne historia. For eg hadde òg kontakta eldstesonen. Eg tenkte fyrst at han var alt for travel denne tida. Men så sendte eg ei melding likevel. Ikkje så dumt. Han kunne avsetje ein halvtime til lunsj. Og eg kunne i mellomtida vente ved å sitje på ein benk, kikke på bylivet og skrive ein tekst. 

Endå ein mann, han var truleg kameraten til han ved sida av meg, kom bort til benken. Dei to helsa varmt og snakka fort og engasjert. Eg trur det var på arabisk. Det oppstod eit brått, kulturelt taktskifte. Sola varma meir. Gatene blei fylt med fleire menneske. Ein ambulanse hylte forbi. To brannbiler hylte den andre vegen. Sånn kvardagsleg hyling i ein relativt stor by, som hadde vakna for alvor. Dei to ved benken snakka energisk og venleg. Han ved sida reiste seg, lot kameraten få setje seg på benken og blei sjølv ståande. Av respekt satte han seg ikkje i midten, for nær meg. Av same type respekt reiste eg meg så dei to fekk ha benken i fred, sa «ha det bra» til dei og fekk eit «ha det bra» tilbake. Så lot eg beina byrje vandringa mot Deichman. Eg gjekk opp i tredje etasje og satte meg på ein mjuk stol med panoramautsikt mot hamna. Skreiv vidare på teksten. To andre menn sat i området, like i nærleiken av kvarandre. Utan at eg var heilt sikker, såg det ut som at han eine hadde ein muslimsk kufi på hovudet, og han andre ein jødisk kipa. Dei sat ein meter frå kvarandre. Han eine litt bak. Begge fredeleg opptatt med å lese i kvar si bok. Det ga meg eit lite håp. Kanskje det er det som skal til. Å sørge for gode nok rammer for fredeleg sameksistens. Som på Deichman.

Eg traff aldri eldstesonen den dagen. Han hadde oppgitt ei adresse til ein lunsjkafè, eg plotta den inn i Google Maps og byrja å gå. Men av ein eller annan grunn var ikkje Google Maps og eg samstemte akkurat då. Eg sveitta i veg, mellom trafikk og hektisk bystøy, sola steika, lunsjvarmt, langt forbi Grünerløkka, heilt feil veg, innan det berre var å avlyse avtalen med ein lett oppgitt eldsteson. Men det er eigentleg ei anna historie.

Plassen ved havet

 På ein tur i vest er det så mykje ein gjerne skulle hatt tid til, så mange stader ein gjerne skulle dratt innom. Som regel rekk ein berre litt av noko, innan plikter kallar ein tilbake mot aust. Før den årlege vestlandsturen tenkjer eg gjerne at eigentleg er det meir enn nok å gjere i aust. Når eg så har kome i vest, skulle eg gjerne gjort meir der.

Fjortenåringen var som alltid med. Han hadde i alle fall sine ynskje, og fungerer som ein god rettleiar når mitt fokus svirrar her og der. Blant anna ynskte han å ta ein tur til Utsira. Denne vesle øya som ligg langt uti havet. Ei øy der veret kan skifte brått mellom storm og stille, kald tåke og varm sol. Øya med slekt på alle kantar. Ei barndomsøy der me vitja ei bestemor og andre slekter kvar sommar for mange, mange år sidan. No er bestemora borte. Ting har endra seg og mine vitjingar har vore sjeldne. Men eit par dagar denne sommaren skulle me klare.

Fjortenåringen frå det indre austland blei litt svimmel under den timelange båtturen ut i frisk havbris. Men han la seg ned på benken og stod han fint av. Det såg ut til at me var heldige med veret. Øya bada i sol. Bilen køyrde på land, opp langs ein smal veg som neppe var tiltenkt biltrafikk då den blei bygd. Inn langs eit steingjerde og fram til eit gammalt, kvitt hus med gamle minne. Dei fleste husa på Utsira er kvite og av gammal årgang. Dei er som regel bygd litt nede i terrenget, i le bak eit berg, verna mot kraftige vindar. Lukta av lyng og hav slo mot oss då me opna bildøra. Nakne bergrabbar låg omkring der dei alltid har lege. Nokre sauer breka i det fjerne.

Eit viktig ynskje frå den unge sonen var å få fiske. Han hadde ennå ikkje opplevd gleda ved å kjenne det nappe i ei fiskestong. Me gjekk utover gamle, smale og attgrodde stiar mellom bergknausar, sauemøkk og myr. Kom fram til eit barndoms berg ved sjøen. Sola glitra i vatnet. Havdønningane slo roleg, men ujamnt mot berget. -Ver forsiktig. Her er det sterk straum, sa eg til austlandsguten. Me stod i berre shorts og kasta uti slukane. Åh, det var lenge sidan. Sola og varmen tilsa at det ikkje skulle bli noko særleg med fisk. Men dønningane lova noko anna. Med eitt rykka det til hos sonen. Han ropte ut, sveiva inn. I enden hang ein fin lyr. Han jubla då fisken var trygt på land. 

Etter tre lyrar og litt solbrente skuldre, vandra me tilbake. Bade var det neste ynskjet hans. Me kom ned til ei lita vik. Sjøen var rolegare der. Men åtvaringar frå barndomen tilsa at me skulle vere forsiktige. Det opne havet stod rett inn. Og havet skal ein passe seg for, sa dei vaksne før i tida. Dessutan kunne det vere kaldt så langt ute. Me såg ut. Vatnet var klart som glas. Det er ikkje lenger sjølvsagt desse dagar. Ein tett tareskog duva i dønningane. Me prøvde oss forsiktig ned til vasskanten. Ei stor kløft i berget gjorde det mogleg å kome ut i vatnet. Det var djupt utpå der. Tareskogen måtte stå fleire meter, trudde me. Mørkt og spanande. Noko ukjent der nede. Nestan skummelt. Me skauv kroppane uti. Nei, ikkje så kaldt. Friskt. Sjøen kjendest rein og salt. Me fornemma at vatnet var… ja, levande. Dønningane leika svakt rundt oss. Taren kila under beina. Me kom oss opp på berget igjen. Lot sola tørke kroppane. Kjende eit litt kjøleg drag. Me pusta ut. Det var som å bli fødd på ny. Eller, som ein ekstatisk vaksendåp. Utan at eg har noko erfaring med det. Men noko slikt. Dette var sjølve Plassen. Plassen vår. Oasen vår. Ein stad som stod i ein perfekt harmoni med oss. Dette eine punktet i universet som var eitt med oss. Sjølve Nirvana.

Ja. Det var nå berre ei lita ferieoppleving denne sommaren.